×

Czym naprawdę jest demokracja

Czym naprawdę jest demokracja

Termin demokracja pojawia się w różnych aspektach. Najczęściej jednak kojarzymy go pozytywnie. Jest to pewna forma ustroju, której początek kojarzymy ze starożytną Grecją. Oczywiście ówczesna demokracja różni się zasadniczo od tej, którą obserwujemy we współczesnym świecie. Zawsze jednak oznacza rządy ludu. W Grecji władza należała do ogółu. Warto jednak wiedzieć, co rozumiemy pod pojęciem ogół. Wtedy byli to mężczyźni powyżej dwudziestego roku życia, rodowici Ateńczycy, którzy byli ludźmi wolnymi. Każdy z takich obywateli mógł bezpośrednio brać udział w życiu politycznym. Wszystkie ważne decyzje były podejmowane na forum ogólnym, które było zwoływane nawet kilka razy w miesiącu. Nawet urzędnicy byli wybierani. Ta grecka demokracja była ustrojem wyjątkowym i dlatego tak chętnie odwołuje się do jej wzorca. W Rzymie już tak demokratycznie nie było. Pewne elementy demokracji można było za to obserwować we wspólnotach chrześcijańskich. W Polsce termin demokracja pojawił się w powiązaniu ze szlachtą. Mówiło się o demokracji szlacheckiej, której rozkwit przypada na wiek szesnasty. Niestety demokratyczne zasady dotyczyły tylko szlachty i magnatów. To oni zasiadali w sejmie i to sejm decydował o najważniejszych sprawach w państwie. Bez jego zgody nie mogło być nic postanowione. Władza królewska była mocno ograniczona. Podstawy dzisiejszej demokracji należy poszukać w demokracji burżuazyjnej. Ukształtował się ten ustrój po burzliwych rewolucjach w Anglii i Francji. Szybko został przyjęty przez inne kraje europejskie, a potem trafił do Stanów Zjednoczonych. Wielkie zasługi w dziedzinie tworzenia podwalin współczesnej demokracji mają myśliciele francuscy. Monteskiusz zaproponował nowoczesny trójpodział władzy. Natomiast Rousseau był zwolennikiem sprawowania władzy jako umowy społecznej miedzy królem a poddanymi. To on też ukształtował nowoczesny pogląd, że władza nie pochodzi od Boga, więc obywatel może wypowiedzieć władzy nieposłuszeństwo. Podstawą porządku społecznego stała się też konstytucja, w której zawarto najważniejsze prawa. Demokracja kwitła do dwudziestego wieku. Pierwsza wojna światowa i rozwój totalitarnych systemów w Hiszpanii, Niemczech, Włoszech, Portugalii, Rumunii, Rosji doprowadziły do jej kryzysu. Swoje znaczenie demokracja odzyskała dopiero po drugiej wojnie światowej. Chociaż nie jest idealną formą sprawowania władzy, jest na pewno formą najlepszą z możliwych. Podstawą współczesnej demokracji jest suwerenność narodu, czyli władzę sprawuje naród – bezpośrednio albo pośrednio. Musi być także zachowane prawo mniejszości. Oczywiście respektuje się władzę większości, ale z poszanowaniem różnic. Gdyby tak nie było zamiast demokracji funkcjonowałby reżim polityczny. Nieodłącznym partnerem demokracji jest pluralizm. Chodzi o to, że w danym społeczeństwie funkcjonują obok siebie w pokoju ludzie, którzy mają różne poglądy. Dopóki te poglądy nie będą mierzyły w poszanowanie godności i wolności innych osób, mogą wyznawać to, co chcą. Ta zasada pozwala przecież na funkcjonowanie różnych partii politycznych, stowarzyszeń. Ładnie jest się różnić w poszanowaniu cudzych poglądów.