×

Organizacja Narodów Zjednoczonych

Organizacja Narodów Zjednoczonych

Organizacją międzynarodową, która dba o pokój na całym świecie i przestrzeganie praw człowieka jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Od 1951roku główna siedziba znajduje się w Nowym Jorku, a niektóre biura działają w różnych miastach na świecie, np.: w Genewie, Nairobi czy Hadze.
Pomysł na utworzenie nowej organizacji międzynarodowej pojawił się już podczas II wojny światowej. Miała ona zastąpić Ligę Narodów, organizację o podobnych założeniach, która już wówczas nie działała. Dokumentami potwierdzającymi wprowadzenie nowego planu w życie były podpisana 14.08.1941 roku Karta Atlantycka i Deklaracja Narodów Zjednoczonych, zwana też Deklaracją Waszyngtońską. Podpis pod tą ostatnią złożyło 1.01.1942 roku 26 państw, łącznie z Polską. W 1943 roku na Konferencji w Teheranie podjęto dalsze kroki. Za głównego inicjatora powołania nowej organizacji uważa się prezydenta USA Franklina Delano Roosvelta. Jej nazwę przeforsował zaś premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill. Cele, zasięg i metody funkcjonowania zostały nakreślone na spotkaniu przedstawicieli USA, Francji, Wielkiej Brytanii, Chin i ZSRR w 1944 roku w Dumbarton Oaks w Waszyngtonie. Konferencja, która powołała do życia Organizację Narodów Zjednoczonych odbyła się w San Francisco 25 kwietnia 1945 roku. Wzięło w niej udział 50 państw. Dwa miesiące później złożono podpisy pod decydującym aktem prawnym- Kartą Narodów Zjednoczonych.
Za datę powstania ONZ uważa się 24 października 1945 roku, dzień, w którym postanowienia tego dokumentu ratyfikowała największa liczba państw członkowskich. Dla upamiętnienia tego dnia obchodzi się każdego roku 24. października Dzień Narodów Zjednoczonych.
Do ONZ należą 193 państwa, poza Watykanem i Palestyną, które posiadają status obserwatorów. Do obserwatorów niepaństwowych zaliczają się Zakon Maltański i Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża. Do ONZ może zostać przyjęte państwo, dla którego priorytetem jest zachowanie pokoju na świecie. Jednocześnie zobowiązuje się ono do postępowania niewykraczającego poza ramy Karty Narodów Zjednoczonych. Opuszczenie szeregów ONZ następuje na wniosek strony tym zainteresowanej. W przypadku łamania zasad Karty NZ dane państwo może zostać pozbawione członkostwa lub zawieszone w prawach członka. Wewnątrz ONZ obowiązuje równość wszystkich krajów. Zgadzają się one na rozstrzygania wszelkich konfliktów na drodze pokojowej oraz udzielanie pomocy ONZ w podejmowanych przez nią interwencjach, zgodnych z zapisami w Karcie NZ. Do najważniejszych organów ONZ zalicza się Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa. W skład Rady wchodzi pięciu stałych członków- Wielka Brytania, Francja, Rosja, Chiny i USA oraz dziesięciu niestałych, zmieniających się co dwa lata. Głównym zadaniem Rady jest zapewnienie na świecie bezpieczeństwa i pokoju. Pozostałymi organami są: Rada Gospodarcza i Społeczna, Rada Powiernicza, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości oraz Sekretariat, który stanowi organ wykonawczy ONZ. Jego pracami kieruje sekretarz generalny. Istnieje też 19 organizacji wyspecjalizowanych, połączonych z ONZ osobnymi umowami. Nadrzędnym celem ich działania jest wspieranie rozwoju społeczno- gospodarczego państw na świecie.